موضوع : بررسی نقش اسب و پرنده و گل در ادبیات

توضیح : این فایل به صورت ورد و آماده چاپ می باشد

نقش اسب و پرنده و گل در ادبیات
بدون شک ادبیات کهن و غنی مابا قصه‌های دلکش و نظم و نثر دل‌پذیر و داستان‌های پر از طنز و زیبا و کنایه‌های دل‌نشین در میان ادبیات جهان مقامی شامخ و جایی ممتاز و برجسته دارد.
در بین داستا‌ن‌ها و استوره‌ها، شاهکارهایی وجود دارد که از ویژگی‌های آثار مذکور، حماسه‌های ملی و شورانگیزی است که نتایجی مفید و شادی‌بخش و امیدوارکننده دارد که داستان‌های و قصه‌ها به آنها ختم می‌شود و خواننده را به زندگی امیدوارتر و در مواجه با مشکلات و ناملایمات استوارتر می‌نماید.
این از خصوصیات ادبیات کهن ما است که چون میراثی گران‌بها به دست مردم بافضل و دانش ما رسیده و حفظ و حراست از آن وظیفه‌ی هر فردی فرهنگ‌خواه و ادب‌دوست است. در این داستان‌ها که بیش از هزار هاسال دارند از پرندگان و مرغانی نام برده شده که یا در اصول چنین پرنده گانی وجود نداشته‌اند و یا چیزی بوده‌اند که در طول زمان به‌خاطر سینه به سینه نقل کردن آنها چهره عوض کرده و تغییر ماهیت داده‌اند و یا به‌طور کلی ساخته و پرداخته‌ی فکر نویسنده و حماسه‌سرا بوده است
گل : در ادبیات ایرانی همواره گل مظهر حیات و طراوت بوده است و نقشی کلیدی در ادبیات ایفا می کرده است هر جا که سخن از لطافت و زیبایی است لاجرم از گل نیز سخن می رود.
گل در معنای کنایی خود شاهد و آرزو است که زیبایی و دلربایی معشوق را یادآوری می کندگل سرخ، با پلک‌های بسیارش، یعنی با گل‌برگ‌های بسیار زیبا، لطیف و معطرش آدم را به خواب، آرامش و رهایی می‌خواند. از این نظر گل سرخ، نماد ِ اشتیاق به صلح و رهایی است. اما شکوه‌اش، نماد ِ نیرو و زندگی نیز هست، آن‌چنان که "شوق" اوست تا "خواب ِ هیچ‌کس" نباشد. به این ترتیب در گل سرخ تنشی بین لطافت و نیرو جریان دارد و به این معنا "تضاد ناب" محسوب می‌شود. شاید بشود گفت در ترکیب ِ زیبای "گل سرخ"، تنش ِ زندگی ِ ما انسان‌ها میان اشتیاق به آرامش و غریزه برای غنای زندگی، بطور نمادین ممزوج شده و حضور می‌یابد.
جانوران :جانوران به سبب كاربرد تخيلي و تمثيلي كه دارند همواره در ادبيات فارسي نقش زيادي داشته‌اند. يكي از قديمي‌ترين و كهن‌ترين روش‌هاي ادبيات فارسي استفاده تمثيلي از حيوانات است. داستان درخت آسوريك يكي از كهن‌ترين نمونه‌ها است كه حكايت نبرد كلامي ميان يك بز و درخت نخل است كه پژوهشگران معتقدند در دوره اشكاني نوشته شده است. دكتر «منيژه عبداللهي»، استاد ادبيات فارسي دانشگاه شيراز و نويسنده و گردآورنده فرهنگ جانوران در ادب فارسي در خصوص سابقه ورود جانوران به ادبيات فارسي معتقد است: «ورود جانوران به ادبيات به زماني باز مي‌گردد كه تخيل وارد ادبيات شد. يعني دوراني كه انسان براي بيان آنچه كه درك درستي نسبت به آن نداشت از تخيل خود استفاده كرد و جانوران را با همان هيات اما با زبان انساني به ادبيات آورد.»
اين مرحله همزمان است با مرحله فتيشيسم (جانورپرستي) دوراني كه انسان از حيوانات به عنوان مظاهر پرستش استفاده مي‌كند: «فتيشيسم بر ورود حيوانات تاثير داشته است. در اين دوران براي جانوران نقش‌هاي تثبيت شده خلق مي‌شود.»
در واقع شاعران و اديبان حيوانات را نماد و نشانه يك شخصيت مي‌دانستند و آن را تعريف مي‌كردند: «جانوران همين كه وارد حوزه انساني مي‌شدند از درون جهان تازه ايجاد مي‌كردند به طور مثال عنكبوت را به دليل مرموزي قيافه داننده رازهاي علم غيب مي‌دانستند و حكم ساحر يا پيش‌گو داشتند. استفاده از حيوانات براي ايجاد جهان از درون به بيرون است و بازگشت از عمق رويا به واقعيت. به همين علت است كه شما مي‌بينيد كه در برخي متون نقش اين جانوران دگرگون مي‌شود و موجودي مانند عنكبوت تبديل به موجودي مي‌شود كه عليرغم نظم هندسي تارهايش به دليل سستي كه بر بي‌اعتباري جهان صحه مي‌گذارد و خانه عنكبوت خانه سست و بي‌بنيان يا همان جهان فاني مي‌شود.»
آنچه نقش جانوران را در ادبيات به وجود مي‌آورد قوه تخيل انسان و نوع رفتار خاصي است كه آن جانور به آن منتصب مي‌شود.
عبداللهي معتقد است: «قديمي‌ترين حيوان ثبت شده در ادبيات فارسي روباه است. اين داستان حكايتي از زبان سغدي كه روباه در آن يك حكيم است. اين داستان را ماني نقل مي‌كند اما پيش از او شكل گرفته، در دوران اشكانيان، بنابراين حداقل 2000 سال قدمت مي‌يابد.»
با اين همه مهم‌ترين متني كه يك حيوان نقش اساسي در آن بازي مي‌كند درخت آسوريك است. كليله و دمنه نيز كه در دوره ساساني به فارسي برگردانده شده است و در دوران‌هاي مختلف يكي از مهم‌ترين متون كهن بود كه براي كودكان هم خوانده مي‌شد، در ادبيات ايران پس از اسلام نيز نقش حيوانات در اشعار و متون كهن به خصوص متون حماسي شكل مي‌گيرد. در اين دوران كاربرد نقش برخي حيوانات براساس تفكرات تازه وارد شده در فرهنگ ايراني تغيير مي‌كند و در قالب‌هاي تازه مي‌رود.
فهرست مطالب
گل :    2
جانوران :    2
ققنوس    6
هما - (کرکس شاخدار)    14
سیمرغ    16
منبع :    34