موضوع : ساخت واکسن و نقش حیوانات آزمایشگاهی در ارزیابی آن

توضیح : این فایل به صورت ورد و آماده چاپ می باشد

مقدمه
ازاولين تلاش علمي بشر براي پيشگيري از بيماري عفوني به وسيله ايمن سازي بدن كه توسط Edward jenner  در سال 1790 صورت گرفت،‌تاكنون واكسيناسيون به يكي از مهم ترين ركن هاي پيشگيري از بيماري عفوني به خصوص آن هايي كه توسط ويروس ها ايجاد مي شوند تبديل شده است(7) در قرن هجدهم لويي پاستور براساس مشاهداتي كه روي طرز انتقال بيماري وباي مرغان و پيشگيري اتفاقي آن با تزريق كشت كهنه ي عامل بيماري داشت، اولين واكسن تخفيف حدت يافته را عليه بيماري شاربون (سياه زخم) وسپس هاري توليد كرد(2)
محققان اولين واكسن DNA نوتركيب را بر ضد هپاتيت B درسال 1986 بهسازي كردند(7)
سابقه واكسناسيون نوين در ايران به اوايل سلسه اي قاجاريه يعني پادشاهي فتحعلي شاه باز مي گردد كه در سال 1245 به دستور عباس ميرزا نايب السطنه ايران، لشگر او توسط پزشكان انگليسي درتبريز آبله كوبي شد، و در ادامه به دستور ميرزا تقي خان به تمام ايران تعميم داده شد(1) با انجام واكسناسيون جهاني در سال 1970 بيماري آبله ريشه كن شد. به دنبال اين دستاروردها توليد واكسن به خصوص درقرن بيستم سرعت يافت به طوري كه امروزه بيش از 50 نوع واكسن دردامپزشكي و پزشكي توليد و مصرف مي شوند. كه اين رقم تنها شامل واكسن هاي باكتريايي و ويروسي مي باشد. با توجه به توليد انواع ديگري از واكسن عليه بيماري هاي انگلي و تك ياخته اي (مانند كوكسيديوز طيور، تيلريوزگاو) اين رقم بيشتر نيز خواهد بود(7) كه البته تمام اين دستاوردها  ارتباط غير قابل انكاري با حيوانات آزمايشگاهي وانجام آزمايش هاي كنترلي بر آن ها دارد.
با توجه به اهميت واكسن ها در طب نوين و لزوم افزايش آگاهي در اين مقاله به مروري بر روند توليد واكسن ها و كنترل كيفيت آن ها و نقش حيوانات آزمايشگاهي در اين روند پرداخته مي شود كه البته به علت گستردگي علم واكسن شناسي تنها به واكسن هاي باكتريايي ويروسي اشاره مي شود.
توليد و بهسازي:
هدف از توليد واكسن فراهم كردن محصولاتي با كيفيت بالا به منظور ايجاد ايمني اختصاصي است كه به دنبال تجويز آن واكنش مضر وجدي ايجاد نشود.
به طور كلي اغلب واكسن هاي موجود منشأ باكترياي يا ويروسي دارند و تغييرات ايجاد شده روي آن ها اكثراَ شامل غير فعال سازي تا تخفيف حدت خود ميكروارگانيسم حاد يا تركيبات آن مي باشد در مواردي هم برحسب نياز سويه هاي غير حاد (مانند واكسن  يا لاسوتا عليه بيماري نيوكاسل طيور) استفاده مي شود.
توليد و بهسازي محصولات جديد يكي از مهم ترين مراحل تحقيقات واكسن است تا چندي پيش بيشتر توجهات روي بيماري هاي باكتريايي و ويروسي بود ولي اخيراَ پيشرفت هاي علمي افق هاي باز ديگري را گشوده است و در حال حاضر واكن هاي متعددي به منظور كنترل بيماري هاي تك ياخته اي و انگلي استفاده مي شود.
امروزه واكسن هاي زيادي از جمله واكسن هاي Subunit و واكسن هاي فراوري شده بامهندسي ژنيتيك توليد و بهسازي شده اند شيوه هاي بهسازي واكسن هاي جديد بسيار متغير است و بر حسب انواع ويروس يا باكتري متفاوت است. معمولاَ براي انتخاب مواد اوليه، فرمولاسيون، ايجاد تثبيت فرمول و تعيين روش و دفعات تجويز واكسن به حيوانات آزمايشگاهي نياز است(7) به طور كلي براي بهسازي يك واكسن نياز به تحقيقات گسترده اي روي حيوانات است، اگر جه اين نياز هميشگي نمي باشد در حال حاضر وجود يك حيوان تحقيقاتي مناسب براي تحقيقات آسيب شناسي و ميكروب شناسي اهميت بسيار دارد.
موش اولين گونه حيواني بود. كه در توليد واكسن از آن استفاده شد(7) البته حيوانات آزمايشگاهي بيشتر در كنترل كيفيت محصولات نقش دارند تا توليد. به خصوص در توليد واكسن هاي  باكتريايي نقش آنها فرعي مي باشد و تنها گاهي براي تهيه محيط كشت به محصولات حيواني مثل سرم و يا خون مورد نياز است ولي شرايط در مورد واكسن هاي ويروسي متفاوت است. و براي تهيه كشت سلولي اوليه كه به طور مستقيم از حيوانات منشاء مي گيرد از آن ها استفاده ميشود. به دنبال جايگزيني كشت هاي اوليه با محيط Subculture cell
(مثل: سلول هاي تترادبراي فلج اطفال) تعداد حيوانات مورد نياز براي توليد واكسن به تدريج كاهش يافته است(5)
فهرست مطالب
مقدمه    1
توليد و بهسازي:    2
3- مراحل توليد واكسن باكتريايي    4
كنترل كيفيت:    6
5-1 ارزيابي بي خطر بودن واكسن    7
5-1-1 آزمايش مسموميت زايي اختصاصي    8
5-1-2 آزمايش زنده باقي ماندن ويروس    9
5-1-3 آزمايش تعيين هويت (identity test)    9
5-1-4 آزمايش بي گزندي    10
5-1-5 آزمون ستروني    11
5-1-6 آزمون رديابي ميكروارگانيسم هاي بيگانه    11
5-1-7 آزمايش حضور آندوتوكسين    12
5-1-8 آزمايش تومورزايي    12
5-2 ارزيابي توانمندي    13
پيشرفتهاي تازه    15
منابع :    17