موضوع : نقش خانواده در اجتماع

توضیح : این فایل به صورت ورد و آماده چاپ می باشد

نقش خانواده در جلوگیری از انحرافات اجتماعی
 تعریف خانواده
 خانواده قدیمی ترین و فراگیرترین نهادی است که در تمام جوامع بشری با الگوهای مختلف وجود داشته و کارکردهای فراوانی دارد. خانواده به عنوان سلول های تشکیل دهنده پیکره جامعه، اگر سالم و کارآمد باشد، سلامتی و سعادت جامعه را در پی دارد و اگر متزلزل و متلاشی باشد به مثابه سلول های سرطان است که پیکره جامعه را دچار هرج و مرج و بی نظمی می کند. نهاد خانواده به عنوان هسته اولیه تولید و تربیت نسل های آینده، مهمترین نقش را در هنجارمند ساختن افراد جامعه بر عهده دارد و به صورت مستقیم و غیرمستقیم در کاهش انحرافات و آسیب های اجتماعی دخالت دارد.
خانه و خانواده نخستین محیطی است که انسان را تحت تأثیر فضا و روابط و مناسبات خود قرار می دهد. همه چیز در این محیط، به خصوص عوامل انسانی و به ویژه والدین بسیار تأثیرگذار هستند و تأثیرپذیری فوق العاده کودک و روابط عاطفی حاکم بر خانواده، این اثرگذاری را هر چه بیشتر تشدید می کند.
کودک از تمام گرایش ها و محرک های درون خانواده تأثیر می پذیرد و رفتار او به تبع رفتار خانواده شکل می گیرد. کودک به مجرد اینکه زبان مادری را در خانه فرا می گیرد، از طریق گفت و گو و پرسش، افکار و آرای اعضاء خانواده را یاد می گیرد و تحت تأثیر آن واقع می شود. والدین نه تنها مأمن و پناه کودک هستند بلکه نخستین آموزگار، راهنما و الگو نیز می باشند. اگر ما در بسیاری از اعمال و رفتار روزمره خود دقت نمائیم و به تجزیه و تحلیل و ریشه یابی آنها بپردازیم در می یابیم که بیش تر آنها از تربیت خانوادگی سرچشمه می گیرد. محیط خانواده نخستین فضای تربیتی است که انسان را تحت تأثیر خود قرار می دهد و به سامان دهی شاکله تربیتی انسان می پردازد این فضا به دلیل مناسبات و روابط ویژه عاطفی پایدارترین تأثیرات روحی اخلاقی و رفتاری را در ساختار تربیتی انسان بر جا می گذارد.
 کارکردهای گوناگون خانواده
 خانواده در شکل های مختلف آن همواره کارکردهای متنوعی را ایفا کرده است، مهمترین این کارکردها عبارتند از تظیم رفتار جنسی، تولید مثل، حمایت و مراقبت از اعضاء خود، جامعه پذیری، عاطفه و همراهی، تأمین پایگاه اجتماعی، مشروعیت، کنترل اجتماعی و تأمین نیازهای اقتصادی.
هر یک از این کارکردها نقش بسیار موثری در کاهش انحرافات و کج روی های گوناگون دارند و چنان که گفته خواهد شد اگر فرایند جامعه پذیری و نظام کنترل اجتماعی در نهاد خانواده به صورت مناسب اجرا شود، همبستگی اجتماعی و یک پارچگی در سطح جامعه به وجود آمده و بسیاری از انحرافات در جامعه شکل نخواهد گرفت. از این روست که دانش مندان و متولیان امور فرهنگی برای اصلاح و ترقّی جامعه به سراغ توان مند و سامان مند کردن خانواده رفته و تمام جهت گیری ها و سیاست ها را متوجه تشکیل، پایایی و پویایی خانواده می کنند تا نسلی فرهیخته، سالم و بالنده به جامعه تحویل دهند.
یکی از کارکردهای مهم خانواده، کارکرد کنترل اجتماعی است که از راه کنترل مستقیم به رفتار اعضاء و یا به طور غیرمستقیم و به عنوان پی آمد کارکردهایی چون ارضای نیازهای جنسی و عاطفی، حمایت، مراقبت و جامعه پذیری تحقق می یابد. البته با رواج بینش های فرگرایانه و آزادی خواهانه در جوامع لیبرال غربی، از نقش خانواده در کنترل مستقیم رفتار همسران و فرزندان به شدت کاسته شده و به سبب نابسامانی های فزاینده خانوادگی و گسترش پدیده هایی مانند روابط جنسی آزاد، طلاق و خانواده های تک سرپرست، نقش خانواده در کنترل غیرمستقیم اعضاء نیز کاهش یافته است. (به عنوان مثال پژوهش انجام شده در مورد عمل گرایش دختران و پسران به فحشاء نشان می دهد که آنها اغلب به خانواده های مسئله دار تعلق دارند. خانواده هایی که دچار فقر، ستیزه جویی و دشمنی شدید، طلاق، مرگ یکی از والدین، غیبت پدر و یا سوء استفاده جنسی اعضاء از فرد در دوران کودکی بوده اند.
تعریف رفتارهای نابهنجار و کجروی
به رفتاری که بر خلاف هنجارها باشد نابهنجار می گویند. رفتار نابهنجار اگر بر خلاف هنجارهای قانونی باشد جرم نامیده می شود که در پی ارتکاب، مجازات قانونی را به دنبال خواهد داشت. کج روی یا انحراف باعث نقص قواعد یا موازین اجتماعی است. به حفظ و پیش برد ساختارهای بنیادی جامعه آسیب می رساند.
آسیب ها، پیامد انحرافات هستند از این رو هر آسیب اجتماعی لزوماً پیامد یک یا چند انحراف است اما هر نوع انحرافی لزوماً منتهی به آسیب اجتماعی نمی شود.
کج روی موضوعی است که از دیدگاه ها و ابعاد مختلف مورد بحث و بررسی قرار گرفته است و علوم متعددی از قبیل جامعه شناسی، روان شناسی، علوم تربیتی، حقوق، اخلاق، روان شناسی اجتماعی، علوم پلیسی و... بدان پرداخته اند.
فهرست مطالب
عنوان  صفحه
نقش خانواده در جلوگیری از انحرافات اجتماعی    4
 تعریف خانواده    4
 کارکردهای گوناگون خانواده    5
تعریف رفتارهای نابهنجار و کجروی    6
انحرافات اجتماعی ذاتی است یا اکتسابی    8
نقش دین و آموزه های آن در سامان دادن به رفتارهای انسانی    10
از هم گسیختگی نظام خانواده و پیامدهای آن    11
خانواده سنتی:    16
خانواده نیمه مدرن:    18