موضوع : مقاله ساختار مغز استخوان

توضیح : این فایل به صورت ورد و آماده چاپ می باشد

ساختار مغز استخوان
ساختار مغز استخوان از دو جهت مورد بررسي قرار مي‌گيرد:
1) تراكم سلولي:
مغر استخوان يك نوزاد تماماً از سلولهاي خونساز تشكيل شده است. با افزايش سن سلولهاي چربي نيز در مغز استخوان جايگزين مي‌شوند. به طوري كه در يك فرد بالغ طبيعي 50 درصد از كل سلولهاي مغز استخوان را سلولهاي چربي  و در يك فرد 70 ساله    سلوهاي مغز استخوان را سلولهاي چربي تشكيل مي‌دهند.
2) نسبت سلولهاي سازنده رده‌هاي مختلف
در مغز استخوان فرد سالم نسبت سلولهاي رده‌هاي مختلف از اين قرار است:
-    گرانولوسيتها و پيش‌سازهاي آنها: 60 درصد
-    - رده اريتروئيد: 20 درصد
-    لنفوسيت و منوسيت وپيش‌سازهاي آنها: 10 درصد
-    سلولهاي خراب شده و غير قابل قضاوت: 10 درصد
در اين ميان چيزي كه بيشتر روي آن تأكيد شده است نسبت سلولهاي گرانولوسيتي (ميلوئيد) به اريتروئيد است كه به صورت   بيان مي‌شود. اين نسبت حدود   است. در عفونت‌ها تعداد گرانولوسيتها افزايش يافته و نسبت   افزايش مي‌يابد. و در خونريزي‌ها تعداد رده گلبولهاي قرمز افزايش يافته  نسبت   كاهش مي‌يابد.
خصوصيات سلولهاي نابالغ
ويژگي سلولهاي نابالغ رده‌هاي گلبولي به صورت زير است:
1) معمولاً هر چه سلول نابالغ‌تر باشد بزرگتر است. (به جز رده مگا كاريوسيت كه سلول نابالغ يعني مگاكاريوبلاست نسبت به سلول بالغ يعني مگاكاريوسيت كوچكتر است).
2) در سلولهاي نابالغ هسته بزرگ و نسبت هسته به سيتوپلاسم (N/C) بالا است و در واقع قسمت اعظم حجم سلول توسط هسته اشغال شده است.
3) كروماتين هسته سلول‌هاي نابالغ نازك و ظريف است كه اصطلاحاً آن را يوكروماتين مي‌نامند. هسته سلولهاي نابالغ كروماتين ضخيم و متراكم دارد كه اصطلاحاً هتروكروماتين ناميده مي‌شود. از لحاظ بيولوژيك يوكروماتين فعال و هتروكروماتين غير فعال است.
4) در داخل هسته سلولهاي نابالغ هستك (نوكلئول) به خوبي ديده مي‌شود و هرچه سلول بالغتر مي‌شود هستكها ناپديد مي‌شوند.
5) غشاء هسته سلولهاي نابالغ ظريف است و داراي تعداد زيادي شكاف براي ورود Mrna كافي به سيتوپلاسم مي‌باشد.
6) سيتوپلاسم سلولهاي نابالغ فاقد دستگاه گلژي و فاقد واكوئل ترشحي اختصاصي است، زيرا اين سلولها تمايز يافته نبوده و كار اختصاصي انجام نمي‌دهند.
7) سيتوپلاسم سلولهاي نابالغ به دليل ريبوزوم زياد (براي سنتز پروتئين) بازوفيلي است.
8) احتمال ديدن تقسيم ميتوز در سلولهاي نارس زياد است. اصولاً در لام خوني محيطي نبايستي تقسيم ميتوز ديده شود.
گلبول‌هاي قرمز
تعريف
گلبولهاي قرمز سلولهاي بسيار مهمي هستند كه به واسطه دارا بودن مولكولHb وظيفه اكسيژن‌رساني به بافتهاي مختلف را عهده‌دار مي‌باشند. در بسياري از مهره‌داران مانند خزندگان، پرندگان، ماهي‌ها و ... گلبولهاي قرمز هسته‌دار بوده، حاوي ميتوكندري و ريبوزوم نيز مي‌باشند. يعني اين سلولها در تمام طول عمر خود به ساختن هموگلوبين مشغولند. در انسان گلبولهاي سرخ موجود در گردش خون فقط در طي دوران زندگي جنيني  به صورت هسته‌دار هستند و گلبولهاي سرخ بالغ در انسان فاقد هسته، ريبوزوم و ميتوكندري بوده، لذا قادر به ساختن هموگلوبين نمي‌باشند و هموگلوبين موجود در آنها طي مراحل اوليه تكامل  سلولي در مغز استخوان ساخته شده و در سيتوپلاسم ذخيره مي‌گردد. از آنجايي كه گلبولهاي قرمز و سلولهاي سازنده آنها را به صورت بافت واحدي در نظر گرفته و بدان Erythron مي‌گويند و به مجموعه گلبولهاي قرمز خون محيطي Red cell mass اطلاق مي‌شود.
مراحل توليد گلبول قرمز
به روند تكثير و تمايز سلولهاي رده قرمز از مرحله بلاستيك تا تشكيل گلبول قرمز بالغ اريتروپوتز (Erythropoiesis) اطلاق مي‌گردد. به طور كلي اريتروپوتز به ترتيب ذيل انجام مي‌گيرد:
پرونورموبلاست  بازوفيليك نورموبلاست   پلي كروماتوفيليك نوموبلاست
 اريتروسيت   رتيكلوسيت  اورتوكروماتوفيليك نورموبلاست
در روند اريتروپوتز به تدريج اندازه سلول ها كوچكتر، انداز هسته كوچكتر، هسته متمايل به كناره سلول، نسبت N/C كمتر و كروماتين هسته فشرده‌تر و پررنگ‌تر مي‌شود.
به طور كلي در سير تكاملي اريتروسيتها از زماني كه پرونورموبلاست شروع به تكثير توأم با تمايز مي‌كنند تا به RBC بالغ تبديل شود حدود 6-4 روز وقت لازم است كه 3 روز آن تكثير توأم با تمايز در مغز استخوان است و اين سه روز تحت تأثير اريترويوييتين كوتاه نمي شود. در مدت اين 3 روز ابتدا يك پرونورموبلاست تكثير همراه با تمايز انجام مي‌دهد و به دو عدد بازوفيليك نورموبلاست تبديل مي‌شود. اين سلولها به نوبه خود و به ترتيب تكثير همراه با تمايز انجام داده ابتدا 4 پلي كروماتوفيليك نورموبلاست و سپس 8 اورتوكروماتوفيليك نورموبلاست به وجود مي‌آيد. در سلول اخير تكثير صورت نمي‌گيرد و فقط تمايز دارد و لذا 8 اورتوكروماتوفيليك نورموبلاست به 8 رتيكوسيت تبديل مي‌شود. بنابراين از ابتدا تا تبديل به رتيكوسيت 3 روز طول خواهد كشيد. اريتروپوييتين روي CFU/E اثر گذاشته و تكثير آن را زياد مي‌كند اما مدت اين سه روز را كم نمي‌كند. 3 روز بعد عمر
فهرست مطالب
ساختار مغز استخوان    1
خصوصيات سلولهاي نابالغ    2
گلبول‌هاي قرمز    3
مراحل توليد گلبول قرمز    3
مورفولوژي سلولهاي رده گلبول قرمز    4
گلبول قرمز بالغ    8
غشاء گلبول قرمز    9
الکترولیتهای گلبول قرمز    12
متابولیسم انرژی  در گلبول قرمز    13
مورفولوژي گلبولهاي قرمز    14
تغيير اندازه گلبول قرمز    14
تغيير در رنگ‌پذيري گلبول قرمز    16
تغير در شكل گلبولهاي قرمز    17
اجسام غيرطبيعي داخل گلبولهاي قرمز    23
اختلالات گلبوهاي قرمز    26
طبقه‌بندي مورفولوژيك كم‌خوني‌ها    27
اتيولوژي    28
علائم    28
يافته‌هاي آزمايشگاهي    29
متابوليسم آهن    30
جذب آهن    32
حمل آهن در خون    33
چند نكته مهم    34
از دست دادن آهن بدن    34
اتيولوژي آنمي فقر آهن    34
علائم باليني    36
يافته‌هاي آزمايشگاهي    36
چند نكته    38
تشخيص افتراقي    38
كم‌خوني ناشي از اختلالات مزمن    39
كم‌خوني سيدروبلاستيك (Sideroblastic anemia)    40
ايتولوژي    41
يافته‌هاي آزمايشگاهي    41