بیماری شناسی یا phytopathology علمي است كه با اثرات متقابل بين عوامل بيماريزا و ميزبان و تعيين روشهاي مبارزه با اين عوامل مي پردازد.
1- مطالعه عوامل بيماريزا و يا اختلال در گياه
2- چگونگي توسعه در گياه.
3- بررسي عكس العمل بين ميزبان و عامل
4- راههاي مبارزه با عامل بيماريزا.
اهميت بيماريهاي گياهي :
بخاطر خسارتي كه وارد مي كنند داراي اهميت هستند ، در سال 1845 كليه مزارع ايرلند در اثر سفيدك دروغي يا سوختگي شاخ و برگ سيب زميني از بين رفت و موجب قحطي و مرگ هزاران نفر شد.
2- باعث محدود كردن رشد گياه در منطقه اي يا از بين رفتن كامل گياه از يك منطقه مي شود. (مرگ نارون هلندي Dutch elm disease)
3- پيشرفت صنايع وابسته به كنترل عوامل بيماريزا(كارخانه سم سازي- سازنده ماشي آلات سمپاشي)
4- استفاده از عوامل بيماريزا در صنايع پزشكي «سيخك غلات يا Ergot كه روي گندم و جو و چاودار اسكلروت را ايجاد مي كند. كه از الكالوئيد آن براي درمان قانقاريا و بيماريهاي زنانه استفاده مي‌شود.»
5- 16% از محصول دنيا را از بين مي برند. مهمترين آن 1- زنگ غلات 2- سياهك غلات3- Ergot غلات 4- سفيدك دروغي سيب‌زمين 5- لك قهوه‌اي برنج 6- سوختگي برگ ذرت«بلايت ذرت».
از بييماريهاي ويروسي مهم مي توان به عوامل زير اشاره كرد1- كوتولگي زرد جو 2- موزاييك نيشكر 4- زردي چغندر قند.
عوامل باكتريايي: شانكر مركبات- آتشك سيب و گلابي
عوامل نماتدي: نماتد مواد گره ريشه – نماتد سيستي چغندر قند. نماتد طلايي سيب زميني( در ايران قرنطينه مي باشد.)
تاريخچه بيماريهاي گياهي:
تئوفراستوت سال 400 قبل از ميلادي بيماريهاي روي غلات و درختان مشاهده كردو در اين زمينه مقاله نوشت.
رومي‌ها براي مبارزه با زنگهاي غلات در اوايل بهار نزد خداي Robigo مي رفتند و دعا مي‌كرند.
در سال 1729 آقاي Michili پدر علم قارچ‌شناسي گردهاي روي گياه را برداشت و روي گياه ديگر ريخت و علائم مشابه را مشاهده كرد.
سال1734 كشيش انگليسي (نيدهامNeed ham) نماتد گال گندم را توصيف کرد.
در سال 1775 آقاي تيلتTillet روي گندم پودر سياه رنگ را مشاهده كرد و آنرا در مورد گندمهاي سالم آزمايش كرد و سياهك را شناسايي كرد.
در سال 1858 آقاي Kuehn كه فردي مزرعه دار بود اولين كتاب را در زمينه بيماريهاي گياهي تاليف كرد.
سال 1861 آقاي Debary بيماري سوختگي شاخ و برگ سيب‌زميني را مطالعه كرد ٍ و بعنوان بنيانگذار علوم بيمارشناسي گياهي شناخته شد.
ويروس موزاييک توتون( TMV)اولين بار توسط آقاي ميرMayer شناسايي شد وبعد آقاي استنليStanley عصاره گياهي بيمار را استخراج كرد و ويروس را شناسي كرد.
در سال 1961 ژاپني‌ها ماده اي را از برنج استخراج كردند و آن را شبه ميكو پلاسما Mycoplasma ناميدند. Mycoplasma Like Orgranism)ياM.L.O»( كه در آوندهاي آبكش ديده مي شد و ژاپني ها مشاهده كردند كه با استفاده از آنتي‌باكتريهاي قابل درمان بودند پس ساختاري شبيه باكتري ها داشتند و آنها را فيتوپلاسما ناميدند.
در سال 1971 ويروئيدها را از گياهان استخراج كردند ( ويروئيدها RNAهستند و پوشش پروتئيني ندارند و فقط در گياهان بيمازي زا هسند ، در حالي که ويروس DNA ، دورشته‌اي و پروتئين‌دارمي باشد)
برچسب ها:
تحقیق قارچ ویروس نماتد