همنواختي كتيبه و نقوش هندسي در بناهاي اصفهان عصر صفوي
چكيده
وجود كتيبه‌ها در معماري اسلامي از خصايص بارز و مهم هر بنايي است. تزيينات كتيبه‌اي معماري اسلامي مانند گچ‌بري، آجركاري، سنگ‌كاري و كاشي‌كاري، گاهي با كاربرد مجزا و زماني در تلفيق با يكديگر توسط هنرمندان، نمايشي شگفت از زيبايي‌ها پديد آورده است. هنرمند اسلامي با كنار هم قرار دادن حروف و اشكال تصويري گوناگون بسيار زيبا و با تنوع فوق‌العاده‌شان كه هر كدام از آن‌ها تداعي‌گر شكلی است، توانسته تركيبي تازه و بسيار جذاب پديد آورد.
كتيبه‌ها علاوه بر اين ابزاري براي پيام رساني و انعكاس‌دهنده كلام خدا، سخنان اولياء و ادعيه اسلامي است.
ازشاخصه‌هاي ديگر معماري اسلامي از لحاظ ميزان و درجه‌ي اهميت، نقوش هندسي هستند كه هميشه و در همه جا به چشم مي‌خورند. استفاده از نقوش هندسي در مفهوم نمادين و فلسفي آن به منظور تأثيرگذاري رواني بر نيايشگر و تقويت حس وحدانيت در فضاي مسجد است. شكل‌هاي پيچاپيچ هندسي با تكرار تناسبات وابسته به يك نقش نوعي احساس نظم و هماهنگي مي‌آفرينند.
اين دو عنصر تزييني به‌عنوان دو شاخصه اصلي تزيين معماري اسلامي در بسياري از بناهاي اصفهان عصر صفوي در تركيب با يكديگر و به‌صورت مكمل ديده شده و با حفظ جايگاه خود معاني تازه و عميقي خلق كرده‌اند. قدر مسلم اين كه همراهي مضامين معنوي كتيبه‌ها با هماهنگي و احساس وحدتي كه نقوش هندسي به‌وجود مي‌آورد پيام‌هاي معنوي و روحاني ارزشمند و قدرتمندي دارد كه در روح و انديشه بيننده رسوخ مي‌كند. علاوه بر اين، نقوش هندسي و كتيبه‌ها در كنار يكديگر تركيب‌هاي بي‌نظيری پديد مي‌آورند كه به لحاظ زيبايي شناختي حايز اهميت مي‌باشند.
برچسب ها:
همنواختي كتيبه نقوش هندسي بناهاي اصفهان عصر صفوي