شهر تاریخی تون از شهر های بزرگ وآباد ولایت قهستان در خراسان بوده است که هم اکنون در جنوب غربی شهر فردوس قرار دارد و در تاریخ 08/03/1378 تحت شماره ۲۳۴۱ در فهرست آثار ملی جای گرفت
شهر تون از بلده طیبه تا دار المونین و کهنه شهر : در متون قدیمی غالبا به شهر تون بلده طیبه تون و در مکاتبات دوره صفویه، به دارالمؤمنین تون اطلاق میشده است مردم فردوس هم اینک از شهر بازمانده از زلزله هولناک شهریور 1347 کهنه شهر یاد میکنند
وجه تسمیه تون :در خصوص وجه نامگذاری تون روایتهای گوناگونی در کتب تاریخی درج شده است برخی بر این باورند که در زمان ایران باستان از تون به نام تابان یاد میشده است که پس از حمله اعراب به تون مشهور شد بر طبق چنین پنداری تابان و تابش نامهای دوشهر تاریخی تون وطبس بوده است برخی دیگر بر این باورند که همجواری شهر تون با منطقه گرمسیر طبس به این ناحیه سرزمین گرم (خزانه ) گفته میشود سرانجام انکه در اوستا تون به معنای تواناییو شایستگی است وشاید همان استاگرتیا به مفهوم نیرومند وپایدار است دسته ای از راویان وجود کارگاه های متعدد بافندگی (تون به معنی کارگاه بافندگی است) سبب نامگذاری این شهر بسیار کهن وتاریخی به تون شده است .
انچه که در فایل 15 صفحه ای با فرمت pdf خواهید خواند :
استاگارتیه (ساکارتیا) در کتیبه داریوش
استاگارتیه (ساکارتیا) زیر نفوذ مادها وهمجوار سرزمین پارت
توصیف مردم ناحیه استاگارتیه (ساکارتیا) توسط هردوت
ایالت تون منطقه ای از قهستان دومین مرکز مهم تجمع فرقه اسماعیلیه
افول در یورش مغولان
شهر تون آباد وبزرگ :
توصیف شهر تون توسط ناصر خسرو قبادیانی
توصیف شهر تون توسط حمدالله مستوفی
تونوکین (تون و قاین) دو شهر مهم وبزرگ ولایت قهستان
مارکو پولو وگذر از شهر تون
ارگ شهر تون
یورش سپاه مغول به شهر تون
قحطی در تون
شهر تون مرکز حکومت ملک محمود سیستانی
سرنوشت شهر تون بعد از زلزله 10/06/1347
محله های شهر تون قبل از زلزله 1347
دروازه های پنج گانه شهر تون
قدمت تاریخی شهر تون
کشف پیکر سنگی در محوطه گوند باغستان
فهرست آثار تاریخی شهر تون