دستگاه تنفس از تعدادي مجاري هوايي در اندازه‌هاي مختلف (كه وظيفه انتقال، گرم و مرطوب كردن هوا را بر عهده دارند) و ششها (كه در تبادل اكسيژن نقش دارند) به وجود آمده است. بعلاوه بخشي از دستگاه تنفس در گفتار (توليد صوت) نيز نقش ويژه‌اي دارد. مخاط تنفسي در بيشتر مسير از نوع اپي تليوم منشوري‌ (استوانه‌اي) مژكدار است و در لابلاي آن سلولهاي موكوسي حضور دارند كه با ترشح موكوس، ناحيه را مرطوب و چسبنده مي‌كنند و ذرات گردوغبار را به دام مي‌اندازند. مژكهاي موجود در دستگاه تنفس نيز با حركت مداوم خود، موكوس و ذرات گردوغبار را به سوي فضاي حلق مي‌رانند. هواي تنفس شده از طريق مجاري هوايي به ريه‌ها وارد و پس از عبور از مجاري هوايي داخل ريه‌ها، به كيسه‌هاي متسعي با جدار نازك به نام آلوئول alveolus مي‌رسد. جدار آلوئولها را سلولهاي اپي‌تليال مي‌پوشانند. اين سلولها در مجاورت نزديك با عروق خوني قرار گرفته‌اند و قادرند كه اكسيژن و گاز كربنيك را از خود عبور دهند. در نتيجه عمل نهايي تنفس در ريه‌ها انجام مي‌گيرد.
بيني nose
بيني از دو قسمت تشكيل شده است، يكي بيني خارجي و ديگري حفرة بيني. قسمت اول حفره بيني، دهليز vestibule نام دارد و بخش عقبي آن را مجرا meatus مي‌نامند. حفره بيني توسط تيغه بيني septum nasi كه در عقب استخواني و در جلو غضروفي است به دو حفره تقسيم شده است. جدار خارجي حفره بيني توسط شاخكها ناصاف شده، در زير هر شاخك مجراي كوچكتري ايجاد گرديده است.
در مجراي تحتاني سوراخي است كه مجراي بيني- اشكي به آن باز مي‌شود. در مجراي مياني، دهانه سينوس فك بالا باز مي‌شود. ساير سينوس‌هاي اطراف بيني نيز توسط سوراخهايي به فضاي بيني ارتباط دارند. حفره بيني توسط مخاط پرعروقي پوشيده شده، اين مخاط، جدار سينوس‌ها را نيز مفروش مي‌كند و التهاب آنها را سينوزيت مي‌نامند. موهاي مخصوصي در دهليز بيني وجود دارند كه همراه با موكوسي كه سلولهاي مخاطي تراوش مي‌كنند عمل تصفيه‌ هوا را انجام مي‌دهند. مخاطي كه روي شاخك فوقاني و ناحية مجاور آن از تيغه بيني را مي‌پوشانند، خرمايي رنگ و حاوي نورونهاي بويايي است و مخاط بويايي نام دارد. حفره عقب توسط فضاي چهارگوشي به نام كوانا cuana به حلق راه دارد.