خلاصه ای از کار:
مقدمه:                                                                
امروزه در دنیایی زندگی میکنیم که بیش از هر زمان دیگری نیازمند انعطافپذیری و سازگاری فردی و اجتماعی هستیم. این امر به علت تغییرات بسیار زیاد و چالشهایی است که در اثر پیشرفت تکنولوژی و گسترش زندگی مدرن ایجاد شده است. در چنین شرایطی بدون شک داشتن سازگاری و انعطافپذیری میتواند نقش بهسزایی در بهبود و سلامت زندگی افراد داشته باشد. سازگاری کمک زیادی به برآورده شدن نیازهای محیطی میکند. این امر با افزایش توانایی در کنترل تکانهها، هیجانها یا نگرشها انجام میشود. حال اگر به هر علتی فرد از برقراری ارتباط با دیگران و محیط اجتماعی خود ناتوان باشد. یا به عبارتی، جریان سازگاری مختل شود، رفتارهای ناسازگارانه یا اختلالات رفتاری به-وجود میآید (ثابتی و شهنیییلاق، 1377). از طرف دیگر، با توجه به نظریهی تکامل، آن دسته از افرادی که توانایی سازگاری بالاتری دارند میتوانند با محیط اطراف خود ارتباط بهتری برقرار کنند و بر تغییرات محیط غالب شوند. افراد سازگار، علاوه بر کنار آمدن با شرایط محیطی و تغییرات، به نفع خود بهرهبرداری میکنند. البته در نظریهی تکامل، این موضوع به این شکل شرح داده میشود که محیط به افراد سازگار اجازهی تکامل و گسترش نسل میدهد. باتوجه به تغییر شرایط در عصر جدید، بررسی سازگاری از جنبههای مختلف اهمیت مییابد تا افراد بتوانند متناسب با شرایط جدید سازگاری پیدا کنند (سیمونت ، 2010)،

ناسازگاری
ناسازگاری تغییر یا برگشتی در رفتار یا هیجانات را گویند که در پاسخ به تغییر زیست- محیطی خاص در زندگی فرد بهوجود میآید. یک نوجوان به مسألهی تغییر با تلاش و کوشش واکنش نشان خواهد داد، زیرا با آنچه او به صورت نرمال در نظر میگیرد متفاوت است. به جهت عدم درک درستی که نوجوان میتواند از تغییر در حال وقوع داشته باشد، ناسازگاری به انواع و صورتهای گوناگون مثل اضطراب، افسردگی، پرخاشگری و یا رفتارهایی غیرعادی که مختص یک فرد در دوران بلوغ نیست دیده میشود. یک کودک یا نوجوان ناسازگار میتواند یک یا همگی این ویژگیها را از خود بروز دهد:
- آرام، تحریکپذیر، مضطرب و یا گوشهگیر به نظر میرسد.
- در برابر به خواب رفتن مقاومت میکند.
- اوقات تلخیهای مکرر در رفتار او دیده میشود.
- سیر قهقرایی در توانایی رفتن به توالت به صورت مستقل دارد.
- افزایش اضطراب جدایی در او مشاهده میشود.
- اقدام به ارتکاب رفتارهای غیرمعمول در میان جمع میکند؛ مانند ضربه زدن یا گاز گرفتن کودکان و همسالان دیگر (هولمن، وولف- کریستنسن، مولینز و ویزنیوسکی ، 2011).
.
تعریف و اهمیت سازگاری
سازگاری، بهطور خاص توسط روانشناسان طرفدار نظریهی تکامل مورد بررسی قرار گرفته و بهصورت قدرت کنار آمدن با شرایط محیطی، با هدف زنده ماندن و تولید مثل تعریف شده است. بهطورکلی در نظریهی تکامل، سازگاری توانایی انعطاف نسبت به تغییر شرایط نیز تعریف شده است. همچنین از دیدگاه یادگیری اجتماعی سازگاری رفتاری است که  شایستگی فرد و میانگین توانایی او را نسبت به گذشته خود و اطرافیان افزایش میدهد و چون محتوای یادگیری اجتماعی به صورت ژنتیکی نیست، رفتار مناسب فرد با پیامدهای اجتماعی پاسخ داده شده و انتخاب میشود. بهعبارت دیگر این رفتار تقویت شده و فرد میآموزد که با تکرار آن نتیجهی مطلوبی بهدست خواهد آورد (باربر ، 2010).

دیدگاههای مختلف در مورد سازگاری
دیدگاه لازاروس
لازاروس  (1984، به نقل از سیمونت، 2010)، سازگاری را بهصورت راهبردهای شناختی- رفتاری برای کنار آمدن و هماهنگ شدن با موقعیتهای زندگی، بهمنظور مدیریت استرس و شناخت عوامل ناتوانکننده در آن موقعیتها میداند. لازاروس و فولکمن  (1984، به نقل از کاویانی، پورناصح، صیادلو و محمدی، 1386)
.
دیدگاه آلپورت
آلپورت  شخصیت را سازمانی پویا از ویژگیهای جسمی و روانی افراد در نظر میگیرد که تعیینکننده نحوهی سازگاری اختصاصی آنها با محیط میباشد (اسندروف و دنیسن ، 2006). وی بیان میکند که شخصیت چیزی
.
دیدگاه نظریهپردازان شخصیت
اهمیت سازگاری در شخصیت تاحدی است که در بعضی از تعریفهای شخصیت، برای پاسخ به ویژگیهای متناقض شخصیت، نظیر ثبات و پایداری و در عین حال تغییرپذیری و غیر قابل پیشبینی بودن رفتار انسان، از مفهوم سازگاری استفاده میشود (پورشهریار، رسولزاده، طباطبایی، خداپناهی و کاظمنژاد، 1387). اهمیت سازگاری در شخصیت به حدی است که نمیتوان این دو مفهوم را از یکدیگر جدا کرد (اُذِر و بنت- مارتینز ، 2006).

دیدگاه مازلو
مازلو  (2000) معتقد است وقتی احساس احترام درونی میکنیم و یا به خود احترام میگذاریم، احساس ایمنی درونی و اعتماد به خویش مییابیم و خود را ارزشمند و شایسته احساس

دیدگاه پیروان مذهب
رفتارها و عقاید مذهبی، تأثیر مثبتی در معنیدار کردن زندگی دارند. رفتارهایی از قبیل توکل به خداوند، عبادت، زیارت
.
مدل سازگاری رُی
مدل سازگاری رُی افراد و گروهها را بهصورت سیستمهای انطباقی در نظر میگیرد که رفتارشان در پاسخ به تغییر شرایط محیط است و برای بررسی تصمیمگیریها در سازمانها و ادرات مورد استفاده قرار گرفته است. این مدل سه نوع محرک محیطی را مشخص میکند که
.
دیدگاه جامعهشناسی
در دیدگاه جامعهشناسی به جای اصطلاح سازگاری از دو اصطلاح فرهنگپذیری و اجتماعی-شدن نیز استفاده میشود. اصطلاح فرهنگپذیری، بهصورت توانایی فرد در شروع،
.
دیدگاه پیاژه
پیاژه  چنین فرض میکند که همهی ارگانیسمها تمایلی ذاتی برای ایجاد رابطهی هماهنگ بین خود و محیطشان دارند. به سخن

دیدگاه تعاملی
خاستگاه اصلی مفهوم سازگاری، بهبعد زیستشناسانهی روانشناسی، یعنی روانشناسی تکاملی برمیگردد. در روانشناسی این دسته از محققان را کردارشناسان مینامند. در این دیدگاه،

دیدگاه نظریهپردازان هوش
نظریهپردازان هوش، هوش را بهعنوان مهمترین مشخصهی سازگاری فرد در اجتماع در نظر میگیرند. به این ترتیب افرادی که هوش بالاتری دارند توانایی بیشتری برای برخورد با محیط دارند. یکی از ابعاد هوش، هوش اجتماعی و هوش هیجانی است که به فرد توانایی درک هیجانات و حالات خود و دیگران را میدهد. افرادی که هوش هیجانی بالاتری دارند متناسب با درک بالاتری که از حالات خود و دیگران دارند اعمال مناسب و آگاهانهای را در موقعیتهای مختلف انجام میدهند (گوتریه و همکاران، 1998).
.
دیدگاه شناختی- رفتاری
این رویکرد با روش درمان شناختی- رفتاری به درمان بسیاری از بیماریها می-پردازد که افسردگی و اضطراب از جملهی
.
دیدگاه فراشناختی برای سازگاری در موقعیت تحصیلی
به عقیدهی پینتریچ  (2004)، فراشناخت شامل آگاهی از فرایندهای تفکر و شناخت است و راهبردهای برنامهریزی، تنظیم و نظارت را دربرمیگیرد، که در ادامه بررسی میشوند. برنامهریزی شامل انتخاب هدف، مرور کلی موضوع، طراحی سوال و تحلیل تکلیف است. راهبرد برنامهریزی به فرد کمک میکند تا در انتخاب راهبرد شناختی مناسب تصمیم درستی اتخاذ کند، در ضمن برای یادگیری مطالب جدید دانش قبلی خود را فعال کند (شانک ، 2005).

عوامل مؤثر بر سازگاری اجتماعی
ایواتا و هیگوچی  (2000) در مروری جامع، عوامل مؤثر بر سازگاری اجتماعی را به شش دسته عمده تقسیم کردند که هر یک از آنها به عوامل جزئیتر تقسیم شدهاند. این عوامل عبارتاند از:

اهمیت هوش هیجانی در سازگاری
آنچه سازگاری فردی را افزایش میدهد بهبود هوش هیجانی افراد است. هوش هیجانی شامل شناخت و کنترل هیجانات
.
راههای افزایش سازگاری با ارتقای هوش هیجانی
1) افزایش اطلاعات فرد دربارهی انواع هیجان، مثل شادی و غم، شجاعت و ترس، صبر و بیحوصلگی، عشق و تنفر و
2) گفتگو در مورد احساسات خود، تا نسبت به آنها آگاهی بیشتری پیدا کرده و بتوانیم به صورتی آگاهانهتر با آنها برخورد