اسلاید ۱ :
بحران crisis
کاپلان ( ۱۹۶۴ ) بحران را واژگونی یا عدم تعادل در وضعیت ثابت و پایدار فرد که در آن روشهای حل مشکل مؤثر نیستند ، تعریف کرده است.
Boss ( 1988 ) بحران
در خانواده را عدم تعادل بیش از حد در وضعیت خانواده به طوری که تحت فشار
شدید قرار گرفته و در آن تغییر ایجاد شده تعریف نموده است.
در طول بحران در خانواده ، ایجاد تغییر در نقشها ، وظایف ، عملکرد فیزیکی و روانی خانواده و… پدید می آید.
در
هنگام بروز بحران در خانواده ، هدف کمک به خانواده و اعضاء برای حفظ یا
بهبود سطح عملکرد می باشد . شناخت بحران در مرحله اولیه کمک به خانواده و
سازش با بحران به پیشگیری از ادامه و شدت یافتن آن کمک می کند.
اسلاید ۲ :
در مواجهه با بحران فرد استراتژیهایی برای حل مشکل اتخاذ می کند که می تواند نتایج زیر را در پی داشته باشد:
۱- با یادگیری مکانیسمهای تطابقی جدید و کاربرد آنها ، رشد روانی و وضعیت فعالیت بهتری نسبت به قبل از بروز بحران بدست می آورد.
۲- کسب وضعیت عملکرد قبل از بروز بحران
۳- کسب وضعیت عملکرد پایین تر از قبل از بروز بحران که خطر بی نظمی را بدنبال دارد و فقدان نام دارد.
اسلاید ۳ :
انواع بحران
۱- بحران وضعیتی ( موقعیتی ) Situational Crisis :
در
اثر حوادث ناگهانی ، غیرمنتظره و تأسف بار روی می دهد. این بحران بیش از
ظرفیت و توان فرد بوده و غالباً تهدید کننده است. اهداف زندگی را به تأخیر
انداخته و ممکن است از بحرانهای گذشته منشأ بگیرد.
۲- بحران تکاملی ( انتقالی ) Maturational Crisis :
هرگاه
فرد از یک مرحله تکاملی به مرحله دیگری می رود و فرآیند تکامل رخ می دهد ،
ممکن است با مسایلی روبرو شود که قبلاً آنها را تجربه نکرده اس یا نقشهایی
را پذیرا می شود که امکان دارد در او بحران ایجاد کند.
اسلاید ۴ :
عوامل عمده در عدم سازگاری فرد با تغییر نقش در مراحل تکاملی :
۱- ناتوانی فرد در برخورد با نقش اصلی خود که در این مورد نیاز به الگوی ایفای نقش می باشد .
۲- عدم ارتباط مناسب با دیگران ، عدم کفایت و مهارت وی در دستیابی به اهداف زندگی
۳- طرد شدن توسط دیگران
بحرانهایی چون بلوغ ، ازدواج ، حاملگی ، بازنشستگی و… مثالهایی از بحران تکاملی هستند.
۳- بحران تکاملی – موقعیتی Situational Maturatiolnal Crisis :
وقوع
یک حادثه ناگهانی و تأسف بار هنگام انتقال از یک مرحله تکاملی به مرحله
تکاملی دیگر را بحران تکاملی – موقعیتی می نامند. مانند فوت والدین در
مرحله بلوغ یک نوجوان.
اسلاید ۵ :
مراحل بحران
۱- مواجهه شدن با مشکل : سطح
اضطراب و استرس بالاست ، فرد سعی می کند از استرسهای تطابق که درگذشته
استفاده کرده و موفقیت آمیز بودند استفاده کند ، در صورت عدم موفقیت وارد
مرحله دوم می شود .
۲- عدم تعادل : فرد توانایی انجام فعالیت را نداشته و علایم فیزیکی و روانی بحران را دارد.
۳- افزایش تنش : فرد سعی در بکارگیری تمام منابع در دسترس دارد ، مجدداً مشکل را بررسی کرده و از مکانیزمهای حل مشکل جدید استفاده کند.
۴- در صورت عدم موفقیت در مرحله ۳ فرد وارد این مرحله می شود ، اضطراب او افزایش می یابد ، احساس شکست کرده و توانایی حل مشکل را ندارد.
اسلاید ۶ :
عکس العمل نسبت به بحران
دارای ۴ مرحله به شرح زیر می باشد :
۱- مرحله شوک :
در
این مرحله فرد احساس اضطراب ، درماندگی و هراس زیاد دارد ، اعتماد به نفس
او کاهش یافته ، قادر به تفکر و برنامه ریزی نیست و در کل قادر به کنترل
خود و موقعیت نیست. بتدریج منزوی می شود حتی گاهی قادر به برآورده کردن
نیازهای خود نیست ، این مرحله گذراست و چند ساعت تا چند روز طول می کشد و
با شناخت مشکل و برخورد با واقعیت به مرحله دوم وارد می شود.
اسلاید ۷ :
۲- مرحله دفاعی :
-سعی در بکارگیری راه حلهای گذشته و تطبیق خود با وضعیت جدید
-اضطراب و نگرانی زیاد
-احساس ناراحتی و ناموفقیتی و بحران زیاد
-فرار از واقعیت و یا نسبت دادن آن به دیگران
-منزوی شدن و خیالبافی
-گیجی ، بی تفاوتی و گاهی خونسردی
-مقاومت در برابر پیشنهاد دیگران
-رفتار غیر مؤثر ، ناهماهنگ و سازمان نیافته از ویژگیهای این مرحله می باشد.
نکته : در
این مرحله فرد از مکانیسم انکار استفاده می کند ، مکانیسمهای مورد
استفاده دیگر هم شامل دلیل تراشی ، جابجایی و برون فکنی می باشد .